De Stedendriehoek energieneutraal in 2030

De Eo Wijers-stichting is een onafhankelijk netwerk dat een bijdrage wil leveren aan de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van Nederland op regionaal niveau. Met dat doel voor ogen organiseert de stichting prijsvragen om met ontwerpend onderzoek de regionale gebiedsontwikkeling te bevorderen en tot uitvoering te brengen.

Het thema van de tiende Eo Wijers-prijsvraag was de ambitie van de regio Stedendriehoek (met 430.000 inwoners verspreid over zeven gemeenten rondom de IJssel) om in 2030 energieneutraal te zijn. De opgave luidde: onderzoek en ontwerp voor deze regio een ruimtelijke strategie, inclusief een toekomstbestendig vestigingsklimaat en bijpassende samenwerking tussen de betrokken partijen.

De Stedendriehoek heeft zich in 2014 gepresenteerd als Cleantech Regio. Als een duurzame innovatieve regio die economisch én ecologisch houdbaar is en waar het gebruik van geïmporteerde (veelal fossiele) energie op termijn vervangen wordt door lokale (duurzame) energiebronnen.

WINNEND CONCEPT 'DE GROENE FABRIEK': RUIMTELIJKE MATCHMAKING ALS STRATEGIE

In 2015 was IAA Stedenbouw en Landschap gedeeld winnaar van de Eo Wijers-prijsvraag met het concept De Groene Fabriek.

Het concept beschrijft een gebiedsgerichte strategie voor de transformatie van bestaande industrie- en bedrijventerreinen naar groene energie- en cleantech-productiegebieden. Het voorstel maakt gebruik van het principe van circulaire economie om tot energieneutraliteit te komen. De voorgestelde strategie combineert agenda’s en opgaves: ruimtelijke en herstructureringsopgaves worden verbonden met kansen voor bestaande bedrijven en gemeentes, en potenties voor cleantech en duurzame energie. Dit proces heeft de naam ruimtelijke matchmaking gekregen.

Ruimtelijke matchmaking brengt een transitie op gang: er wordt werk-met-werk gemaakt, er wordt aangesloten op bestaande investeringsagenda’s en er ontstaan win-win situaties voor bedrijven en gemeentes. Daarbij wordt ook de kwaliteit van het gebied vergroot. Uiteindelijk zal de aanwezigheid van cleantech bedrijvigheid en industrie, en de vraag, het aanbod en uitwisseling van energie, warmte, afval en grondstoffen een vestigingsfactor zijn voor nieuwe bedrijven en economische bedrijvigheid. Met als resultaat een energieneutraal gebied dat ecologisch en economisch houdbaar is.