Strategieën voor dijktransitie in de komende 100 jaar

In najaar 2015 heeft de afdeling Onderzoek van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA) de studie De adaptieve dijk opgezet om de mogelijkheden te verkennen voor de aankomende dijkversterkingen in Nederland.

Onderzoeksvragen waren: Wat kan een dijk betekenen voor een aantrekkelijk, multifunctioneel, bewoonbaar, veilig en klimaatbestendig landschap? Kunnen we de dijk en het landschap eromheen zo vormgeven dat het een aanpasbaar geheel wordt, dat kan inspelen op veranderende eisen aan veiligheid en gebruik? En zijn er ruimtelijke functies te bedenken die van de dijk een veelzijdiger landschapselement kunnen maken?

BAGGER ALS BOUWSTEEN VOOR RIVIERENLANDSCHAP TUSSEN DEVENTER EN ZWOLLE

De IJsseldijk tussen Deventer en Zwolle heeft naast zijn functie als waterkering een sterk maatschappelijke betekenis. Vandaar dat een nieuwe dijk zowel aan wijzigende technische en ruimtelijke eisen moet kunnen voldoen als ook moet kunnen reageren op veranderende maatschappelijke behoeften, inzichten en initiatieven. In de studie is niet alleen gekeken naar de noodzakelijke dijkversterkingen, maar tevens is onderzocht welke ruimtelijke functies passen bij de dijk en welke functies zouden moeten worden afgebouwd. En zijn de verschillende schaalniveaus (van dijktraject tot dijkwoning) en verschillende tijdsvensters (van korte termijn tot verre toekomst) bekeken en in toekomstscenario’s verwerkt.

In de uitgewerkte ontwerp- en toekomstvisie wordt de nieuwe adaptieve dijk opgevat als onderdeel van een brede landschappelijke zone. Voor deze zone wordt een versterkingsstrategie voorzien waarin sedimentatie (bagger) wordt aangewend om nieuwe rivierduinen te vormen en zo de dijk te versterken. Het resultaat is een dynamisch rivierlandschap dat uitnodigt voor recreatie, natuurontwikkeling en nieuwe vormen van bewoning.

Een onderzoek in opdracht van

• Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus
• Waterschap Rivierenland
• Waterschap Vallei en Veluwe
• Waterschap Drents Overijsselse Delta
• Provincie Gelderland
• Provincie Overijssel
• Delta Ontwerpplatform van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu
• Academie van Bouwkunst Amsterdam

Een project in samenwerking met NOHNIK en SWECO (voorheen Grontmij)