100 jaar een baken in de stad

Stadhuis Rotterdam (in samenwerking met Merk X)

Na een bouwtijd van zes jaar werd in 1920 het stadhuis aan de Coolsingel in gebruik genomen naar een ontwerp in een Beaux-Arts stijl van Henri Evers. Het was een waar Gesamtkunstwerk geworden, een samenhangend geheel van architectuur en beeldende kunsten. Als een van de weinige gebouwen in het centrum doorstond het relatief ongeschonden het bombardement van mei 1940.

Het rijksmonument heeft in de loop der jaren meerdere verbouwingen ondergaan, maar na jaren van intensief gebruik en achterstallig onderhoud was het stadhuis toe aan een grondige herontwikkeling. Om ook in de toekomst de rol van bestuurscentrum van de gemeente Rotterdam te kunnen vervullen was modernisering en uitbreiding van de werkplekken noodzakelijk en moest de algehele toegankelijkheid worden verbeterd. Ook diende het gebouw een eigen bedrijfsrestaurant te krijgen vanwege de sloop van het nabij gelegen stadskantoor.

In opdracht van de gemeente Rotterdam analyseerden IAA Architecten en Het Oversticht de architectuur- en kunsthistorische kwaliteiten van het gebouw en stelden een visie op hoe in de toekomst om te gaan met veranderende ruimtelijke eisen.

HET GEMEENTELIJK PALEIS OP DE COOLSINGEL

Evers ontwierp het stadhuis in de stijl van een paleis aan een boulevard. Het representatieve deel lag aan de voorkant (het voorhuis), het deel aan de achterkant (het achterhuis) was bedoeld voor de kantoren. Uit de analyse bleek dat het gebouw vrijwel overal een hoge monumentale waarde had en bovendien uitzonderlijk gaaf was. Mogelijke aanpassingen aan nieuw gebruik en nieuwe eisen leken daarom niet haalbaar.

Visie voor verandering

Toch leverde de analyse ook inzicht op hoe met het gebouw om te gaan. Kenmerkend voor de Beaux-Arts architectuur is de opdeling in hoofd- en bijruimten (zogenaamde bediende en dienende ruimten). De hoofdruimten kunnen niet gewijzigd worden, maar in de bijruimten is wel plaats voor een functieverandering zonder dat het gebouw zijn karakter verliest.

Integratie nieuwe liften in rijksmonument

In de visie is voorgesteld om in het voorhuis in dienende ruimten een tweetal grote en representatieve liften te bouwen die in het souterrain aansluiting geven op de nieuwe plateaulift aan de Coolsingel. Hiermee zijn alle ruimten in het stadhuis bereikbaar geworden voor medewerkers en bezoekers.

Voormalige rommelzolders getransformeerd tot vergaderruimte en bedrijfsrestaurant

Door de rommelzolders in het voorhuis te herorganiseren is ruimte ontstaan voor een vergaderaccommodatie en een bedrijfsrestaurant. Verder zijn er vergaderruimtes gemaakt in de twee torens en zijn op de verdiepingen de werkplekken gemoderniseerd tot flexplekken. Op de brede gangen zijn met hedendaagse meubels ontmoetingsplekken ingericht waar informeel overleg kan plaatsvinden.